EVET YA DA HAYIR DİYEBİLMEYİ BİLMEK

EVET YA DA HAYIR DİYEBİLMEYİ BİLMEK

"Özgür olabilmek" sadece doğruları mı kapsar? Doğru ya da yanlış her ikisi de birlikte olduğunda özgür olunabilir bence. Yanlışı da doruyu da özgürlük adına yapabilmeli, göğüsleyebilmeli insan.

Özgür olabilmek için "evet" ve "hayır" diyebilmeli yerli yerinde. Eğer istenmeyen bir şeyse net bir şekilde "hayır" çıkar ağızdan. İsteniyorsa "evet" dökülür dillerden erir gider kelime...

Hayır diyerek insan kendini daha özgür hisseder sanki. Her ne kadar evet daha özgürlükçü bir kelime olsada. Evetin yüklendiği anlam biraz boyun eğmeci gibi gelir insana. Teslim olmak kendini kaptırmak gibi gelir sonrasında. Bir şeyin kararını verirken onun sonu hayırla bitiyorsa eğer, kendini daha güçlü hisseder, daha bir otoriter olur. Hayır da bir inatçılık, bir mesafe konuyor gibi gelsede takınılan tavır aslında bir maskelemedir. Bir şekilde hakkını savunmak gibi, savaşa hazır olmak gibi gelir insana. Hayır kişiyi evetten daha net bir şekilde tanımlar. Kelime sert ve katıdır. Evet daha belirsizdir, hafiftir, yumuşaktır kelimesinde olduğu gibi.

İzlediyseniz eğer çevrenizde daha çok ergenlik döneminde hayırlar çok fazla tüketilmeye başlar. Kendini kanıtlama ve ifade biçimidir ağızdan çıkan her hayır. Hayırı çok tüketen yetişkinler de yok değildir!

Ebeveynlerin gençlere yaptırmak istedikleri herşeye aldıkları cevap hep; "hayır" olsa da her iki tarafta bıkmadan yılmadan kendi fikrilerinde ısrarcı olur her nedense. Odanı topla, ders çalış, dışarı çıkma, o arkadaşınla görüşme, erken kalk gibi hep büyüklerin küçüklerden istediği bu tür şeyler hayırla yanıtlanır nedense. Aslında tek nedeni büyükler otoritesini sağlamak için, küçükler de kendilerini kanıtlamak için karşılıklı evet ve hayırlar sürer gider.

Çünkü gençlerin hayırlarında alttan alta özgür olabilme hissi vardır. Kendilerini biraz daha zeki hissederek hayırı kullanırlar. Evet demek pasif ve edilgin bir etki bıraktığından daha bir kabullenicidir. Çünkü evet dendiğinde akasından neden, niye, niçin gibi sorular sorulmasını gerektirmez. Ama hayır her türlü soruyu arkasından getirir, bu kaçınılmazdır.

Hayır kelimesi bir uyumsuzluk ifadesidir. İnsanlar bir arada olduğu sürece uyumsuzluk sergilerler, çünkü uyum bilinçli olmayı gerektirir. Bilinçle birlikte kişi kendini özgür hisseder, özgürlükle birlikte kişi ne zaman evet denmeli, ne zaman hayır denmeli bunun kararını sağlıklı bir şekilde verebilir.

Hayır kelimesinin insana verdiği özgürlük basit ve çocukca bir özgürlüktür. Yaşamı boyunca hayırlarla birlikte sürdürürse yaşantısını bir yerlerde takılı kalıp, sağlıklı bir hayatı sürdürmeyi başaramaz.

Aslında ne kadar rahatlıkla hayır denebiliyorsa o kadar rahatlıkla evet diyebilmeliyiz. İşte o zaman özgür olabiliriz. Yoksa hayırlar tutsak eder insanı...

Benden...
30 HAZİRAN 2006